De Jacobushoeve

De Jacobushoeve in Vessem is een ontmoetingsplaats waar iedereen welkom is en waar heel wat te beleven valt. Meer dan honderd vrijwilligers uit Vessem en verre omgeving zijn hier actief in de kringloopwinkels, de tuin, de werkplaats en het Praathuis. Zij houden de Jacobushoeve op volle toeren. Daarbij gaat het in de eerste plaats niet om bedrijvigheid en het financiële resultaat daarvan. Belangrijker is het in goede harmonie op een prettige en zinvolle manier met elkaar aan het werk te zijn. Of gezellig koffie te drinken en bij te praten. Dat leidt tot ontmoetingen die een mens rijker maken. De opbrengst van de commerciële activiteiten wordt voor een groot deel aan ideële projecten in de Derde Wereld besteed.

Het hoofdgebouw van de Jacobushoeve en de bijgebouwen daarachter hebben de status van rijksmonument. De hoeve bestond oorspronkelijk uit een hoofdgebouw met woning en stal, een vrijstaande achterbouw met bakoven, paardenstal en bedrijfsruimte, een schuur voor graanopslag en een schob voor opslag van karren en landbouwgereedschap. Het hoofdgebouw  is een zogenaamde langgevelboerderij, een type dat in de oostelijke helft van de provincie Noord-Brabant veel voorkomt.  In de zeventiende eeuw ontstond in deze streek de gewoonte om de woning,  de stal, de schuur en de dorsvloer onder één dak te brengen. De verschillende ruimten hadden verschillende deuren en poorten.

Het vermoedelijk oudste gebouw van de boerderij, de schuur, werd in 2008 helaas door brand verwoest. Deze schuur had gebintstijlen, waarin het bouwjaar 1763 was gesneden. De schuur had een bijzondere constructie. Er konden vanaf de korte zijde karren met graan worden ingereden. Dit zeldzame type schuur, wordt ook wel aangeduid door de term ‘Vlaamse schuur’.

De stichting Jacobushoeve werd in 1991 opgericht. Het idee was ontstaan bij broeder Fons van der Laan tijdens een voetreis naar Santiago de Compostela. Tijdens die tocht realiseerde hij zich dat mensen in onze jachtige tijd te weinig gelegenheid vinden om zich op een ontspannen manier met elkaar te onderhouden. “Buurten”, heet dat in de Kempen. Dat staat voor elkaar ontmoeten en in een goede sfeer van gedachten te wisselen. Broeder Fons realiseerde zich ook dat het in onze maatschappij normaal is geworden overtollig geworden zaken – huisraad, boeken, kleding – af te danken en weg te gooien terwijl zij nog heel goed bruikbaar zijn. Ten onrechte, meende Fons, want anderen kunnen daar nog veel gemak en plezier van hebben. Weer thuis zocht en vond hij medestanders die bereid waren de handen uit de mouwen te steken.
Hij vond ook een min of meer overtollig geworden maar nog heel goed bruikbare boerderij. Zo ontstond de Jacobushoeve. Van het een kwam nu het ander. De boerderij met opstallen kreeg een opknapbeurt. Een op het erf gelegen, monumentale bouwval werd gerestaureerd en bij de activiteiten betrokken. Elders op het terrein vond de Wereldwinkel onderdak en bouwden vrijwilligers een Stiltecentrum. En de voormalige moestuin annex boomgaard werd omgetoverd in een lusthof met een bijzondere vorm: de mandala, die de kringloop van het leven verbeeldt. In de tuin rond het Cruz de Ferro staan bomen met Oudhollandse appelrassen. Ook staat er een ouderwetse waterput met putmik bij de keukendeur.

Nu omvat de hoeve de volgende activiteiten:

• In een van de historische bijgebouwen van de hoeve is het bakhuis gevestigd. Met enige regelmaat wordt de oven op traditionele wijze met takkenbossen opgestookt. Op de vloer van de oven worden overheerlijke Jacobusbroodjes gebakken, die als zoete broodjes over de toonbank gaan.
• Sinds 2001 huisvest de Jacobushoeve “De Hooge Dorpen”, een heemkundige vereniging die de dorpen Vessem, Wintelre en Knegsel als werkgebied heeft.
• In de ontmoetingsruimte, het Praathuis geheten, vinden bij tijd en wijle ook andere activiteiten plaats. Er zijn tentoonstellingen, lezingen, rondleidingen en presentaties van door de Jacobushoeve gesteunde Goede Doelen.
• In de tuin van de Jacobushoeve kan men het Stiltecentrum bezoeken. Een eenvoudig gebouwtje met een sober interieur geeft de bezoekers de gelegenheid de drukte van alledag achter zich te laten en tot zichzelf te komen.
• Kringloopwinkel